Kuveyt'te Kazanç Fırsatları

Kuveyt’te İş Yapmak

Yabancılara toprak satışı, ve ikinci ve üçüncü nesillere geçişi şahıs olarak mümkün değil ama, Kuveytli ile tüzel kişilik kurarak mümkün.

Zorunlu eğitim, 8-9 sene galiba -emin değilim.  Burada Doktoraya kadar, sen yeter ki okuyacağım de. “Babalar ceketini satmıyor” dilediğiniz aşamada, yurtdışı bursu hazır bekliyor.

YÖK yoktur, Üniversite sayısı ve binaları nüfusla mukayese edilemeyecek kadar çoktur. Ama genelde üniversiteye yurtdışına gidilmekte.

Sağlık sistemi Kuveytliye beleş, ikamet belgeli yabancı yıllık 150-200 TL öderse, ona da beleş.

Monopol ve özel sektör. Devletten güç alan monopol yok ama müthiş sermayeleri ve üstün ticaret kabiliyetleriyle rekabet edebilmek imkansız.

Özel sektör: Kuveyt nüfusunun talep edebileceğinden kat kat fazla iş yapabilecek sermayeye sahip olan Kuveyt özel sektörü, “Dünyanın Özal sektörü” konumundadır. Yani Katar’da, Dubai’de, Avrupa’da, Amerika’da gördüğümüz gökdelenlerin, (iş veya konut), Otel ve AVM’lerin  çoğu Kuveyt özel sektörünündür. Ayrıca Dünyadaki önemli sanayi kuruluşlarındaki görünmez büyük ortaklar (GMC, Mercedes vb gibi) Kuveyt özel sektörüdür. -Mercedes’in hâkim pay sahibinin kızı, Kuveyt’in gelini-

Devlet sektörü: Çıkardığı petrolü kendi taşır, kendi rafine eder (Avrupa’da kurulu / Vietnam’da kurulmakta olan rafinerileri vardır) kendi satar. Avrupa’daki Q8 isimli benzin istasyonları Kuveyt’indir ve akaryakıtta tabancaya  kadar katma değeri kimseye bırakmamaya çalışır. Bu gelirin 10 % u gelecek kuşaklar için bir fonda biriktirilir. Fon asla buharlaştırılmaz, aksine çok akıllı yönetilir.

Birikmiş müthiş sermaye ve ticaretten çok çok iyi anlayan Kuveytli işadamları Dünyanın her yerinde is yapmaktalar.

Yani kısaca Kuveyt “bir yumurta için öğleye kadar gıdaklayan”  Katar’a benzemez. Sessizce 30 kg süt veren montofondur. (ama sütün fiyatını kendi koyar)

-Kadının bulunduğunuz toplumdaki yeri (mitoloji değil de gerçekleri)

Kadınları anlatmayı ikiye ayırmalıyım:

1) Ev dışındaki görüntü: Geçim derdi olmadığı her hallerinden belli, herkes mutlu mesut. Hepsi kendi kullandıkları lüks araçlarla, çok sayıdaki AVM ve  restaurantlardalar. (her ülke yemeği, her ülke markası mevcut). Görüntü genelde şöyle; % 90 yüz hariç kapalı. % 8-10 yüz ve eller dahil kapalı.  %100 büyükçe güneş gözlüklü, 3 – 4 çocuk ama mutlaka Filipinli yardımcı (1-2 tane), alışveriş torbaları dolu eller. Yarıdan fazlasının Filipinli yardımcılarla İngilizce konuşmakta olduğunu gördüm. Ev dışında WC hariç, erkek kadın mahal ayırımı yok. Ülkeye gelen yabancı erkeklerle nikahsız beraberliklerden olan çocuklar ortalıkta kimliksiz (yani Kuveyt vatandaşı olarak kabul edilmemiş halde) dolaşmakta. Hükümet onları AVM vs türü yerlerde kapı görevlisi falan yapıp küçük bir maaş vermekte. Zaman zaman Kuveyt’te toplanan halk şöyle yaptı, böyle yaptı diye duymakta olduğunuz haberler, bu kimliksizlerin, fırsat buldukça (200 -300 kişi) bir araya gelip Kuveyt vatandaşlığı talep ederken çıkardıkları gürültü patırtılarından başka bir şey değildir. Normal Kuveyt vatandaşı;  evinden Filipinlinin biri “oturacağı koltuğunu getirip önceden koymamışsa” o alana gitmez 

2) Ev içindeki görüntü: Ailemle kalmadığım için, Kuveytli ailelerle görüşme imkânım çok olamamakta. Bununla beraber, buradaki bir dostumun evine 3-4 kere yemeğe gittim. Dostum yurtdışında 2 fakültede lisans eğitimleri almış, yılın 3 ayı Dünya gezen, hoşsohbet biridir (ben de sohbeti hiç sevmediğim için, kendisiyle her sohbetimiz 2-3 saat sürer).  Tümü iftar için olan bu yemeklerde ve sonrasındaki kahve oturmasında, evde olan Eşini hiç görmedim. Servisi Filipinli yardımcılar yaptı. (evlerin mimarileri bu tür haremlik / selamlığa uygun zaten) Kuveyt’teki dostlarınızla dışarıda yemek yaygındır. Evine yemeğe davet edilmek, ilişkide sizin ortaokulu bitirdiğinize delalet eder. (Sülale meclisi sayılan Divaniye’ye davet edilmişseniz ilkokulu bitirmişsinizdir). Buraya kadar anlattıklarım Kuveyt vatandaşları için.

Bir de bu ülkede, onların iki katı nüfusa sahip yabancılar oturmakta. En kalabalık nüfus Hindi. Sonrasında Mısır ve Filipinliler geliyor. Daha sonra, en az Türkler olmak üzere tüm ülke vatandaşları. Evlerinde haremlik/selamlık uygulanmayan, 1 Hintli, 1 Mısırlı, 1 Afgan (Kanada vatandaşı) görüştüğüm aileler. 1 de arada selamlaştığım kapı komşum İngiliz aile var. Her hallerinden İngiltere’nin kuzeyinden oldukları belli 

Bu “sosaayiti”ler bizim Avrupa’da çalışan Türk aileler gibiler.  Kendilerini geçici görmüyorlar, tup düğün derneklerini vs hep beraber ülkelerinde imiş gibi yasıyorlar. En organize olanı / internet üzerinden yoğun iletişebilen “Hindi”ler.

Divaniye’yi anlatmak isterim; Arap toplumlarında sülale/kabile aidiyeti çok önemli. Kuveyt’te de geniş sülaleler halinde yaşarlarken, her sülale büyüğünün evinin yanında/yakınında, Yüz-Yüz elli kişinin rahat oturabileceği misafir salonu mevcut. Oturma düzeninde bir hiyerarşi oluyor, salonun dar tarafında 3-4 ileri gelen oturuyor. Kapıdan girdiğinizde (her Müslüman ülkede, her topluluğa girildiğinde adet olduğu üzere) sizden önce gelenleri sağdan başlayarak tek tek tokalaşarak selamlıyorsunuz. Duvar kenarı boyunca yerde oturulduğu ve orta bos olduğu için bu pek zor olmuyor. Neler konuşuluyor? Türkiye’de televizyon ve okey vs pek oynanmayan kahvelerde eskiden ne konuşuluyorsa o konuşuluyor. Ama şiir ilaveli.

Eğer ülke icra kurulu (hükümet) bu Divaniyelerin dilene, olumsuz bir hareketiyle, düştü mü kurtuluşu yok 1 ay dayanamaz gider. Öyle de bir fonksiyonu vardır Divaniyelerin.

Kuveyt’te Vergi:

Tabiî ki geniş bir külliyat.  Şubat 2008 de mevzuat çok büyük değişikliğe uğradı. (hala öncesine ait oranlarla yabancıya bilgi verenleri görmekteyim)

Ana hatlarıyla:

1. Emlak vergisi yok.

2. KDV yok

3. Çalışana maaştan vergi yok. (çalıştığı şirket, net karinin üzerinden % 2.5 ulusal işgücü destek vergisi öder)

4. Kuveytli ne is yaparsa yapsın gelir vergisi ödemez, yok.

     i) GCC (Gulf Cooperation Council) ülkelerinden – Kuveyt, Suudi Arabistan, Bahreyn, Birleşik Arap Emirlikleri, Umman, Katar – (Urdun ve Fas’ı da körfez ülkesi olmadıkları halde, “iki yüz küsur aile”nin cani öyle istediği için dahil ediyorlar) şirket ortağı varsa, şirket gelir vergisi yine ödemez.

     ii) GCC ülkeleri dışından yabancı ortağı varsa, o ortağın hissesine düşen net karın % 15 ini (2008 den önce % 5 den % 55 e kadar kademeli idi) gelir vergisi olarak öder.

5. Zarar durumunda, müteakip 3 yıla yayılır.

4/ii maddesini biraz açayım. % 15 sabittir ama, Kuveyt ile şirket hissedarının kayıtlı olduğu ülke arasında ikili vergi anlaşması varsa, ona göre davranılmakta.

Uygulamada, işveren pozisyonundaki şahıs / kurum, her ödemeden % 5 kesmekte, (bizdeki yıllara sari isin stopajı gibi) isin sonunda, vergi dairesinden hesap görülüp, net kar belli olup, net kardan % 15 vergi tahakkuk edip, müteakip yılda 4 taksit yatırıldıktan sonra, “vergi temiz kağıdı” alınınca, stopaj serbest bırakılmaktadır. (Stopaj o kadar beklediğinde çürür, kokar, bende olsa, taze taze yerim diyen şirketler de düşünülmüş. Banka teminatı getirirseniz, stopaj size her aşamada veriliyor.)

Gelelim Cirodan net kar hesaplanırken nelerin indirilebileceğine:

1.Yabancı ortağın kendi ülkesindeki merkez ofis giderleri için, cironun % 1.5 u indirilebiliyor.

2. Kuveyt’teki acente veya komisyon ödemesi için, cironun max. % 2 si indirilebiliyor.

3. Maaşlar ve maaşların % 10 u sosyal güvenlik payı denilerek, indirilebiliyor.

4. Malzeme, makine-ekipman, işçilik, nakliye sigortaları, Kuveytli sigorta şirketlerine yatırılırsa, indirilebiliyor.

5. Şirketin Merkez ofisine ödenen finansman/faiz giderleri indirilemez.

     i) Finansman gideri/faiz vs Kuveyt bankasına ödenmişse, indirilebilir   –bu trik kıyağımı unutmayın-

    ii) Dışarıdaki bankaya ödenen faiz veya banka hizmeti gideri indirilmez. Ama, alınan paranın veya banka hizmetinin tamamının Kuveyt’te kullanıldığını vergi dairesine evrakla sunabilirsen, (bunu basta bilip, dışarıdaki bankadaki evrakları bunu düşünerek hazırlatırsan) indirilir.

6. Taşeron faturalarının tamamı indirilir. Amaaa 3 serti yerine getirmişsen.

      i) Taşeron iş’e baslarken vergi dairesine bildirdi ise.

     ii) Taşeronun yaptığı is, senin kontratında yazan iş ise.

     iii) Taşerona yaptığın her tür ödemeden % 5 kesmiş isen.

Bunları yapmadı isen, Dünyanın sonu değil, işverenin sana yaptığı ödemelerden (cirodan) kestiği % 5 leri,  Kuveyt yeterli vergiyi  aldım olarak düşünüyor.

İnce ince bunları takip etmen, “net karin % 15’i” olan gelir vergisini, senden kesilmiş olan “cironun % 5’i” nden aşağı çekmek için lazım.

Biz Türkiye’mizde ne vergiler vermişiz, bize dokunmaz öyle cirodan % 5 diyorsanız, Vergiyle ilgili hiçbir şeyi bilmeseniz, cironun % 5 ini ödeyeceğinizi bilseniz yeter o zaman.

Bir de yıllık  Amortismanlar;

Binalarda % 4 /  Kazı makineleri %25 / diğer makineler % 20 / her tür binek araç % 20 / Kamyon % 15